Từ thế kỷ thứ V trước Công nguyên ỏ Babylon ngưòi ta đã mô tả bệnh gan, đặc biệt là chứng hoàng đản, chứng này hình như đã phổ biến ở thòi đại đó [22]. Hippocrate ỏ Hy Lạp cũng thòi gian đó mô tả hoàng đản dịch tễ. Tuy nhiên trong văn tự Hy Lạp thời đó từ "dịch tễ" không tương tự nghĩa mà chúng ta đang dùng, nó biểu thị mối quan hệ mùa, khí hậu hơn là số lượng, nhiều ngưòi mắc bệnh một lúc [15]. Tính chất truyền nhiễm của hoàng đản được nêu ra đầu tiên vào thế kỷ thứ VIII sau Công nguyên trong bức thư của Zacharias gửi Boniface, tổng giám mục ỏ Mainz khi ông nói rằng cần phải cách ly những ngưòi mắc hoàng đản “để ít ngưòi khác bị lây nhiễm” (Cockayne, 1912). Tuy nhiên mãi đến năm 1791 Herlitz ỏ Gottigen lần đầu tiên mô tả đầy đủ một vụ dịch hoàng đản và đưa vào sách vỏ từ “hoàng đản gây dịch”, song ỏ Luân đôn trưóc đó Sydenham (162411689) đã ghi lại những nhận xét tỷ mỷ về chứng này, mặc dầu khái niệm về nó hồi đó chưa được mọi ngưòi thừa nhận. Virchaw (1865) mổ tử thi những bệnh nhân hoàng đản đã quan sát được một trường hợp trong đó đoạn cuối cùng của ông mật chung bị nút bỏi những chất nhầy từ tá tràng đến và đưa ra giả thuyết là nhiễm khuẩn, không nhất thiết đặc hiệu, phát triển lên từ ruột làm tắc đưòng mật bỗi viêm long và do đó xuất hiện từ “hoàng đản viêm long”. Quan điểm này thực ra trước đó Bamberger nấm 1855 đã đề xuất khi ông tin rằng lỗ của ống mật chung sưng to là nguyên nhân chính gây ra hoàng đản. Hirch năm 1880 đã ghi đươc 34 vụ dịch hoàng đản và cho biết ở một vài vụ dịch “bệnh diễn ra như chứng hoàng đản viêm long đơn thuần, hoặc có những triệu chứng viêm long dạ dày * ruột vối biến chứng hoàng đản”.

Quan điểm khác cho rằng hoàng đản viêm long không phải do tắc cơ học của đường mật ngoài gan, mặc dầu có viêm phần trên đường tiêu hoá, lần đầu tiên năm 1893 được Stokes đề xuất, ở Nga năm 1883 Botkin, một nhà lâm sàng lớn, dựa vào nhận xét lâm sàng tỷ mỷ đã chứng minh rằng hoàng đản gọi là viêm long thực chất là một nhiễm khuẩn toàn thân có thể phát triển thành những vụ dịch. Như vậy ông đã coi hoàng đản viêm long là một đơn vị bệnh tật độc lập, do đó ộ Liên Xô cũ bệnh này thưòng được gọi là bệnh Botkin [5]. Quan điểm đó sau này được những công trình của Heitler (1887), Flindt (1890) ủng hộ, cho rằng đó là một bệnh nhiễm khuẩn toàn thân lan tới nhu mô gan qua đưòng mậu. Các tác giả này kết luận là viêm gan có thể diễn ra dưổi hình thức tản phát hoặc thành địch và liên quan mật thiết với hoại tử gan cấp và bán cấp. Từ thòi đó từ hoàng đản viêm long đi vào quá khứ và được thay thế bằng từ hoàng đản nhiễm khuẩn. Dựa vào kết quả gây bệnh thực nghiệm cho người bằng tiêm dịch lọc vô khuẩn lấy từ huyết thanh người bệnh, Findlay, Mc Callum (1937) ở Mỹ; Sergiev, Taréev, Gonlaeva và cs (1940) ỏ Liên Xô cũ cho rằng bệnh do virus gây ra.

Đọc thêm tại: http://phongbenhgan.blogspot.com/2014/08/lich-su-benh-viem-gan-virut-p2.html